thus

Dit café aan de Lytsedyk 16 in Menaam is gebouwd circa 1857-1858, eigenaar van de grond was de Hervormde Kerk van Menaldum,de kerk geeft het perceel (tot circa 1857-1859 was het een tuin, daarna huis en erf), sinds 1857-1859 uit in erfpacht.

De eerste eigenaar was Piter Minnes Boonstra, timmerman te Menaldum. Eerste kastelein Kornelis Elings Kramer (was eerst slager)

Het café heeft altijd een belangrijke functie gehad in het dorpsleven van Menaam. Vooral rond 1900 speelde de aardappelhandel  hierin een belangrijke rol. Het dorp had vele gaardeniers(kleine landbouwers) verschillende woningen herinneren hier nog aan.  De veiling van de aardappels werd gehouden  op de kade voor het café, de aardappels werden met pramen aangevoerd en op de walkant gezet, meestal in korven met daarop het loof om ze te beschermen tegen het licht. Na afloop van de veiling werden ze in skûtsjes weer afgevoerd ,verschillende oude foto's getuigen hiervan.

Het was een drukte van belang. Dit ging door tot de jaren 25-30 van de vorige eeuw. Toen werd er een veilinggebouw achter de Aardappelbeurs gebouwd en ging de handel daar verder.

In de oorlog werden bij het café de paarden verzameld die gevorderd waren door de Duitsers.

Ook tijdens de Menaldumer kermis was het in de Aardappelbeurs een drukte van belang, dit begon dan op zondagmiddag als de winnaars van de Gouden Willem kaatspartij, die achter het muziekkorps Constantia vanaf het sportterrein naar het café waren gemarcheerd de prijzen in ontvangst namen. 's Avonds was dan het grote bal, jongeren uit de verre omgeving kwamen dan naar de Aardappelbeurs, de ramen van de bovenzaal stonden dan open en de muziek klonk over het  hele dorp. In de tap eronder werden dan steun balken geplaatst ter voorkoming dat de dansers door de vloer zakten!(dit was ook de reden waarom de bovenzaal later werd afgekeurd). Maandagmorgen was het matinee met muziek, na afloop hiervan kwam het geregeld voor dat verscheidene matineegangers in de Menaldumer vaart sprongen.

Veel verengingen hebben gebruik gemaakt van de bovenzaal van het café, zoals” De Fryske Krite” die er vele toneelstukken heeft opgevoerd waarbij het opmerkelijk was dat de mannen en vrouwen vaak apart zaten . Ook fanfare Constantia en de gymnastiekverenigingen waren vaste gebruikers. Vele bruiloften en huwelijksjubileum zijn er gevierd.

Toen de laatste caféhouder Johannes Vocht eind jaren negentig de deuren sloot en het café zijn laatste functie verloor was dit een verlies voor het dorp.
Het pand is nog steeds beeldbepalend  op de Lytsedyk en het is verheugend te zien dat de huidige bewoners de fam. Lemstra / visser het pand prachtig hebben opgeknapt. Want Lytsedyk en Lytsebuorren met de boogbrug over de Menamerfeart  behoren tot de mooiste straten van Menaam.

April 2010,
Anne Baarda